Op zoek naar klimaatevenwicht: C02-neutral en Net Zero
Koolstofneutraliteit en Net Zero zijn een balans tussen wat we uitstoten en wat we opnemen aan broeikasgassen. In onze zoektocht naar klimaatbalans worden CO2-neutraliteit en Net Zero vaak gebruikt (maar ook fel betwist) door bedrijven. Het gewenste evenwicht is een kwestie van het harmoniseren van onze uitstoot van broeikasgassen met de absorptie ervan in de atmosfeer. Het doel is eenvoudig: ervoor zorgen dat onze emissies niet hoger zijn dan wat de planeet kan absorberen. Maar hoe kunnen we dit bereiken?
Volgens het IPCC-rapport moeten we, om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C, streven naar nul CO2-uitstoot tegen 2050: tegen die tijd mag onze uitstoot niet hoger zijn dan de uitstoot die we uit de atmosfeer halen. Het concept van “Net Zero Uitstoot” wordt steeds gebruikelijker.
Onze emissies begrijpen
Voordat we actie kunnen ondernemen om onze uitstoot van broeikasgassen te verminderen en te ‘compenseren’, moeten we deze eerst in detail begrijpen. Hiervoor baseren we ons op het Greenhouse Gas Protocol, dat deze uitstoot in drie verschillende categorieën verdeelt.
- Scope 1: directe emissies, bijvoorbeeld door de verbranding van brandstof op locatie of door bedrijfswagens.
- Scope 2: indirecte emissies gekoppeld aan ingekochte energie, zoals elektriciteit of warmte.
- Scope 3: andere indirecte emissies, afkomstig van activiteiten stroomopwaarts en stroomafwaarts van het bedrijf. Hoewel deze emissies vaak moeilijker te meten zijn, zijn ze qua volume vaak het belangrijkst.
Decarbonisatiestrategie voor bedrijven
De decarbonisatiestrategie is een reeks geplande acties gericht op het verminderen van de uitstoot van kooldioxide (CO2) en andere broeikasgassen om klimaatverandering tegen te gaan.
Er zijn 2 belangrijke stappen in deze strategie:
- Eliminatie van bronnen van CO2-uitstoot in de hele waardeketen (scopes 1, 2, 3): Vermindering of eliminatie van directe en indirecte CO2-emissies die verband houden met de activiteiten van een bedrijf (vermindering van emissies door verbranding van brandstof op locatie, bedrijfsvoertuigen, ingekochte energie, enz.)
- “Compensatie” van emissies: compensatie van resterende CO2-emissies door het elimineren en permanent opslaan van koolstof in de atmosfeer (koolstofputten, koolstofopslag).
Het elimineren van bronnen van CO2-uitstoot in de hele waardeketen is de belangrijkste stap.
Fase 2, “compensatie”, wordt pas overwogen als al het mogelijke is gedaan om onze uitstoot zoveel mogelijk te verminderen.
Een andere kijk op koolstofkredieten
Koolstofkredieten of Carbon credits zijn verhandelbare emissierechten die één ton CO2 vertegenwoordigen op een speciale markt. Aanvankelijk waren deze credits bedoeld om bedrijven te dwingen hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen door hen te verplichten overtollige emissies te compenseren door deze credits op een gereguleerde markt te kopen. Deze praktijk is onderwerp van discussie geworden vanwege de onoprechtheid ervan.
Koolstofcompensatie …
CO2-compensatie heeft als doel de uitstoot van broeikasgassen in balans te brengen door te investeren in projecten die CO2 reduceren of absorberen. CO2-compensatie heeft echter zijn beperkingen: het is geen vervanging voor het direct verminderen van de uitstoot, sommige projecten zijn mogelijk niet effectief en het lost de structurele problemen die leiden tot de uitstoot van broeikasgassen niet op.
Bovendien kan een bedrijf nog steeds ‘koolstofneutraal’ worden, zelfs als de uitstoot toeneemt. Wanneer een bedrijf ervoor kiest om zijn emissies te compenseren, doet het dit door twee factoren in overweging te nemen: de omvang van de te compenseren emissies en het beschikbare financiële budget. Dit laatste wordt meestal bepaald door de omvang en financiële situatie van het bedrijf, terwijl de omvang van de uitstoot vaak wordt beïnvloed door marketingoverwegingen.
Het koolstofcompensatiemodel heeft zijn beperkingen. De prijs van een koolstofkrediet hangt af van het economische model van het project waarvan het afkomstig is. Om deze prijs te berekenen, wordt rekening gehouden met alle directe en indirecte kosten die gepaard gaan met de reductie of absorptie van een ton CO2 en vervolgens gedeeld door de hoeveelheid koolstofkredieten die wordt gegenereerd. Dit betekent dat een carbon credit niet fungeert als een financiële stimulans om de uitstoot aan de bron te verminderen. Het geeft alleen de kosten weer van het verminderen van een ton CO2, niet de waarde van de schade die wordt veroorzaakt door het uitstoten van een ton koolstof. Het grootste probleem met dit vrijwillige systeem is dat bedrijven de prijs van koolstofkredieten bepalen op basis van hun eigen criteria, waardoor projecten vaak niet aansluiten bij de werkelijke behoeften en hun potentiële ontwikkelingsimpact beperkt is.
Kortom, de praktijk van koolstofcompensatie door bedrijven stimuleert geen kostenbeheersing, betrokkenheid van belanghebbenden en nog minder effectieve vermindering van de uitstoot aan de bron.
… op naar een “C02-bijdrage ”
Daarom is het beter om te praten over een koolstofbijdrage, een innovatieve aanpak die een alternatief biedt voor het eenvoudigweg compenseren van CO2-uitstoot. In tegenstelling tot traditionele koolstofkredieten stelt deze strategie het gebruik ervan niet ter discussie, maar stelt een nieuwe manier voor om ze te integreren in een meer globale aanpak om de uitstoot te verminderen.
Het concept is eenvoudig: in plaats van gebaseerd te zijn op het volume van de te compenseren uitstoot, is de koolstofbijdrage gebaseerd op de samenstelling van een portefeuille van acties volgens een vastgesteld budget. In plaats van simpelweg emissies te compenseren, kiezen we ervoor om te investeren in projecten die een echte positieve impact hebben op het milieu.
Wat de koolstofbijdrage anders maakt, is dat de geselecteerde projecten worden beoordeeld op basis van hun effectiviteit in het veld en hun vermogen om echt een verschil te maken. De prijs van de projecten wordt niet bepaald door de markt, maar door de werkelijke behoeften in het veld. Hoewel de marktprijs van koolstofkredieten tussen nu en 2030 kan stijgen, zal deze over het algemeen zeer laag blijven. De koolstofbijdrage richt zich op de werkelijke behoeften van projecten om een significante impact te garanderen.
Bovendien kunnen de projecten die ondersteund worden door de koolstofbijdrage meerdere positieve effecten hebben. Door in deze projecten te investeren, kunnen we biodiversiteit helpen beschermen, ecosystemen herstellen, de lucht- en waterkwaliteit verbeteren en nog veel meer. Door te kiezen voor de koolstofbijdrage kiezen we ervoor om initiatieven te ondersteunen die tastbare, positieve veranderingen teweegbrengen voor het milieu en lokale gemeenschappen.
Deze benadering van klimaatbijdragen gaat verder dan de traditionele benadering van het neutraliseren van CO2-uitstoot (koolstofneutraliteit). Deze evolutie in taalgebruik is essentieel, omdat het onze perceptie en acties in de strijd tegen klimaatverandering beïnvloedt. Door deze nieuwe terminologie en proactieve aanpak kunnen bedrijven hun inzet om klimaatverandering aan te pakken beter verwoorden en integreren in hun algehele duurzaamheidsstrategie, wat tastbare voordelen oplevert voor het milieu, de maatschappij en de economie.
Wat Farming for Climate te bieden heeft
Farming for Climate zet initiatieven op om een positieve bijdrage te leveren aan het milieu, waaronder ook de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.
Landbouw biedt een aanzienlijke kans in deze strijd. Farming for Climate ondersteunt projecten die koolstofopslag in de bodem bevorderen door veranderingen in landbouwpraktijken aan te moedigen. Deze initiatieven verminderen de CO2-uitstoot en verbeteren tegelijkertijd de gezondheid van de bodem en bevorderen vruchtbaarheid op lange termijn.
We zijn ook betrokken bij lokale projecten in België, waardoor onze acties zichtbaar en gemakkelijk controleerbaar zijn door middel van veldbezoeken. Deze transparantie versterkt onze geloofwaardigheid en stelt onze partners in staat om uit de eerste hand de impact van onze acties te zien.
Bovendien doen onze projecten meer dan alleen de CO2-uitstoot verminderen. Ze hebben ook een positieve invloed op de biodiversiteit en sociale kwesties. Door te investeren in deze initiatieven helpen we een gezonder en duurzamer milieu te creëren, terwijl we lokale gemeenschappen ondersteunen en de diversiteit van ecosystemen behouden.
Farming for Climate nodigt je uit om actie te ondernemen voor een duurzamere toekomst. Doe met ons mee om een positieve bijdrage te leveren aan klimaatverandering door onze initiatieven te steunen om CO2-uitstoot te verminderen, biodiversiteit te bevorderen en lokale gemeenschappen te versterken. Neem contact met ons op via info@farmingforclimate.org
Bronnen – https://climateseed.com/blog/carbon-neutral-vs.-net-zero-lets-get-the-terminology ; https://climateseed.com/blog/climate-contribution-vs-carbon-offsetting ; https://www.sweep.net/fr/library/de-la-compensation-a-la-contribution-au-dela-du-glissement-semantique#
