Wat is Wereldvoedseldag? Wat is de geschiedenis? Wat is de context?
Deze woensdag, 16 oktober, wordt Wereldvoedseldag overal ter wereld gevierd. Deze dag werd in 1979 door de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) in het leven geroepen om de oprichting van de FAO (opgericht in 1945) te herdenken en het publiek bewust te maken van de problemen van honger, ondervoeding en voedselzekerheid in de wereld.
Vandaag de dag produceren boeren over de hele wereld genoeg voedsel om de wereldbevolking te voeden. Toch is er nog steeds honger. Tot 733 miljoen mensen lijden honger als gevolg van conflicten, herhaalde klimaatschokken en economische recessies. Deze situatie treft vooral mensen in precaire en kwetsbare situaties, waaronder veel boerenfamilies, wat de groeiende ongelijkheid tussen en binnen landen weerspiegelt.
Waarom gaat Wereldvoedseldag dan over voedsel en niet over honger in het algemeen?
Voedsel” betekent diversiteit, voeding, betaalbaarheid, toegankelijkheid en veiligheid. Het is essentieel dat er een grotere verscheidenheid aan voedzaam voedsel aanwezig is op onze velden, in onze visnetten, op onze markten en op onze tafels, om ieders welzijn te garanderen.
Ongeveer 2,8 miljard mensen in de wereld kunnen zich geen gezonde voeding veroorloven. Ongezonde voeding is de belangrijkste oorzaak van alle vormen van ondervoeding (ondervoeding, tekorten aan micronutriënten en obesitas), die vandaag de dag in de meeste landen voorkomen, in alle sociaaleconomische klassen. Toch lijden vandaag de dag nog te veel mensen honger en kunnen ze zich geen goede voeding veroorloven. Voedsel is na lucht en water de derde basisbehoefte van de mens. Iedereen zou dus recht moeten hebben op voldoende voedsel! Mensenrechten zoals het recht op voedsel, leven, vrijheid, werk en onderwijs worden erkend in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en in twee juridisch bindende internationale verdragen.
De meest kwetsbare mensen zijn vaak gedwongen om terug te vallen op basisvoedingsmiddelen of goedkopere voedingsmiddelen die ongezond kunnen zijn, terwijl anderen gewoon lijden onder het feit dat verse of gevarieerde voedingsmiddelen niet beschikbaar zijn, niet over de informatie beschikken die ze nodig hebben om een gezond voedingspatroon te kiezen of gewoon voor het gemak kiezen.
Wat is het doel van deze dag?
Er zijn een aantal doelstellingen voor deze dag. Maar het is vooral de bedoeling om mensen te informeren over de situatie van honger en ondervoeding, om actie op verschillende niveaus aan te moedigen om honger uit te roeien en om een duurzaam voedselbeleid te bevorderen. Wereldvoedseldag moedigt ook samenwerking aan tussen regeringen, niet-gouvernementele organisaties, bedrijven, boeren en consumenten.
Wat is het thema van dit jaar?
Elk jaar wordt er een specifiek thema gekozen om voedselgerelateerde kwesties onder de aandacht te brengen. Voor Wereldvoedseldag 2024 is het thema officieel aangekondigd als “Recht op voedsel voor een beter leven en een betere toekomst”. Dit thema richt zich op de diversiteit, voeding, toegankelijkheid, veiligheid en betaalbaarheid van voedsel. Het evenement is bedoeld om het bewustzijn over voedselzekerheidskwesties te vergroten en concrete actie aan te moedigen om iedereen gelijke toegang tot gezonde voeding te garanderen.
Agrovoedselsystemen als geheel zijn kwetsbaar voor rampen en crises, met name de gevolgen van klimaatverandering. Tegelijkertijd veroorzaken ze vervuiling, degraderen ze de bodem, het water en de lucht en dragen ze bij aan de uitstoot van broeikasgassen en het verlies aan biodiversiteit. Door deze systemen te transformeren, is het mogelijk om klimaatverandering te verzachten en vreedzame, veerkrachtige en inclusieve bestaansmiddelen voor iedereen te ondersteunen. Gezonde voeding is gediversifieerd, evenwichtig qua energie-inname, toereikend om te voorzien in de behoefte aan voedingsstoffen en matig in de consumptie van ongezond voedsel.
Agrovoedingssystemen kunnen en moeten alle mensen in staat stellen gezonde voeding te consumeren, nu en in de toekomst, voor de gezondheid van mensen en de planeet. Er zijn echter meer inzet, investeringen en innovatieve benaderingen nodig om deze ambitie te verwezenlijken.
Wat heeft dit te maken met agroecologie?
De Wereldvoedseldag is nauw verbonden met de principes van agroecologie en de doelstellingen van Farming for Climate. Nu de wereld geconfronteerd wordt met groeiende voedselproblemen – met name aanhoudende honger en ondervoeding – wordt agro-ecologie gepositioneerd als een duurzame aanpak om onze voedselsystemen te transformeren. Hier zijn een paar details:
- Duurzaamheid: Agroecologie pleit voor duurzame landbouwpraktijken die de natuurlijke hulpbronnen in stand houden en tegelijkertijd voedzaam voedsel produceren. Dit beantwoordt rechtstreeks aan de noodzaak om de diversiteit en toegankelijkheid van voedsel te vergroten, zoals vermeld op Wereldvoedseldag.
- Veerkracht tegen klimaatverandering: Agro-ecologische systemen zijn ontworpen om bestand te zijn tegen klimaatschokken, een belangrijk punt in de context van toenemende extreme weersomstandigheden. Door praktijken als vruchtwisseling, diversificatie van soorten en bodemregeneratie toe te passen, kan agro-ecologie de gevolgen van klimaatverandering voor de voedselzekerheid helpen verzachten.
- Sociale inclusie: Agroecologie stimuleert de participatie van boeren, vooral kleine boeren, door hen te betrekken bij de beslissingen die van invloed zijn op hun productiesystemen. Dit helpt ongelijkheden te verminderen en duurzame levensstijlen te bevorderen, wat aansluit bij de doelstellingen van Wereldvoedseldag.
Maar wat is het verband tussen Wereldvoedseldag en Farming for Climate?
Als organisatie die zich inzet voor de promotie van duurzame landbouwpraktijken in België, sluit Farming for Climate perfect aan bij de waarden van Wereldvoedseldag:
- Het promoten van duurzame praktijken: De VZW wil landbouwers en bedrijven bewust maken van het belang van duurzaamheid. Door landbouwbedrijven te ondersteunen bij de omschakeling naar agro-ecologische praktijken, draagt Farming for Climate rechtstreeks bij tot de doelstelling om de voedselproductie te verbeteren met respect voor het milieu.
- Samenwerking met partners: Door partnerschappen aan te gaan met bedrijven en instellingen probeert Farming for Climate het eco-verantwoorde imago van haar partners te versterken. Dit sluit aan bij de oproep van Wereldvoedseldag voor samenwerking tussen verschillende spelers om honger te bestrijden en voedselzekerheid te bevorderen.
- Een meetbare impact: Met concrete cijfers, zoals de 38 boerderijen in de omschakelingsfase en de 4046 ton CO2 die vermeden en in de bodem opgeslagen werd tussen 2021 en 2024, toont Farming for Climate de tastbare impact van agro-ecologische initiatieven. Dit versterkt de boodschap van Wereldvoedseldag, die het belang benadrukt van concrete actie om voeding en voedselzekerheid te verbeteren.
- Steun voor boeren: Door het verstrekken van middelen en training voor boeren, helpt Farming for Climate ervoor te zorgen dat de meest kwetsbaren toegang krijgen tot gezonde en gediversifieerde voedselsystemen, waardoor de doelstellingen van de VZW op één lijn komen met die van de FAO en Wereldvoedseldag.
Kortom, Wereldvoedseldag benadrukt kritieke kwesties die resoneren met de missies van Farming for Climate en de principes van agro-ecologie. Door duurzame en inclusieve praktijken te promoten, zet Farming for Climate zich actief in om het Belgische landbouwlandschap te transformeren om de uitdagingen van voedselzekerheid en duurzaamheid aan te gaan.
