De strijd om het milieu te beschermen en agroecologie te ontwikkelen in Europa boekte aanzienlijke vooruitgang in 2024, met de goedkeuring van verschillende wetgevende maatregelen In België en in het Europees Parlement hebben initiatieven voor het herstel van ecosystemen en de bevordering van duurzame landbouwpraktijken aan kracht gewonnen, als reactie op de groeiende bezorgdheid over de klimaatcrisis en het verlies aan biodiversiteit.
De Europese wet op natuurherstel
Een van de vlaggenschipmaatregelen is de “Wet natuurherstel”, die in juni 2024 door het Europees Parlement werd aangenomen. Het doel van deze wet, die voortkomt uit het Groene Pact voor Europa, is om 20% van de terrestrische en mariene ecosystemen van de Europese Unie te herstellen tegen 2030, met het bredere doel om alle aangetaste ecosystemen te herstellen tegen 2050.
Deze wetgeving verplicht de lidstaten om ecologisch belangrijke gebieden zoals landbouwgrond, wetlands en bossen te herstellen. Het is essentieel om de effecten van intensieve landbouw en de achteruitgang van het milieu te keren! Tegelijkertijd voorziet de wet in veerkrachtmaatregelen tegen de gevolgen van klimaatschokken, door ecosystemen beter te beschermen tegen verschijnselen als overstromingen en droogte.
Maar deze wet werd echter niet zonder weerstand aangenomen. De wet stuitte op verzet van bepaalde regeringen en politieke groeperingen, die vreesden dat de wet buitensporige beperkingen zou opleggen aan landbouwers, vooral diegenen die zich bezighouden met intensieve landbouw. Daarom werden specifieke bepalingen, zoals een “noodrem”, ingevoerd om de doelstellingen voor de landbouwsector tijdelijk op te schorten in geval van uitzonderlijke omstandigheden.
Mobilisatie in België
In België speelden milieu-NGO’s zoals Natagora en WWF-België een cruciale rol in de ondersteuning en promotie van deze wet. Deze organisaties – gegroepeerd in de Belgische Coalitie voor Biodiversiteit – voerden actief campagne voor de goedkeuring van de wet en benadrukten het belang ervan voor de biodiversiteit in Wallonië, Brussel en heel Europa. Ze roepen de Belgische regering nu op om de bepalingen van de Europese wet snel om te zetten en aangetaste ecosystemen te herstellen.
Volgens Philippe Funcken, directeur van Natagora, is deze tekst cruciaal om de achteruitgang van de biodiversiteit om te keren en een duurzame toekomst op te bouwen. Het herstel van ecosystemen zal ook helpen om de veerkracht van Belgische gebieden te versterken in het licht van de uitdagingen die de klimaatverandering met zich meebrengt.
Agro-ecologie centraal in de prioriteiten
Inspanningen om ecosystemen te herstellen zijn nauw verbonden met agro-ecologische praktijken, die milieuvriendelijke landbouw bevorderen. In België zijn een aantal lokale initiatieven gelanceerd om de overgang naar duurzame landbouwpraktijken te ondersteunen, het gebruik van pesticiden te verminderen en de biodiversiteit op boerderijen aan te moedigen. De goedkeuring van de Europese wet op natuurherstel maakt deel uit van dit bredere streven om de bodem te beschermen en milieuvriendelijkere landbouwmethoden aan te moedigen
Op weg naar een groenere toekomst
De vooruitgang die de voorbije maanden zowel in België als op Europees niveau werd geboekt, betekent een belangrijke stap voorwaarts in de strijd voor de bescherming van het milieu en de ontwikkeling van agro-ecologie. De wet op natuurherstel is een sterk signaal voor de toekomst, ook al moet de uitvoering ervan nog heel wat uitdagingen overwinnen. Lidstaten, waaronder België, worden nu opgeroepen om concrete stappen te ondernemen om ervoor te zorgen dat deze ambitieuze doelstellingen realiteit worden en dat Europa’s biodiversiteit bewaard blijft voor toekomstige generaties.
